Superhelden op film

Afgelopen week werd tijdens de Kinderboekenweek 2011 de winnaar gekozen van "Schatten van Bibliotheek Zeist", een project van Jongleert. Een jury koos Amanda als eerste prijswinnares, en Sanaa als goeie tweede!
In dezelfde (Kinderboeken)week filmde ik in Bibliotheek Utrecht voor Cinekid een heleboel superhelden tijdens de workshop Superhelden Special Effects Installatie. Eerst een superheldenpak en -masker maken en durf dan maar eens op het greenscreen te stappen....



Het belang van discussiëren

Er gaat weer een nieuw seizoen van STOP! van start. Volgende week beginnen de Brabantse MBO-opleidingen samen met de lokale bibliotheken. Het lesproject van Jongleert brengt burgerschapcompetenties, de millenniumdoelen en mediawijsheid samen op een manier die jongeren aanspreekt.

STOP! gaat ook over discussiëren; in de klas èn online. Discussiëren is erg leerzaam. Het zorgt voor (wederzijds) begrip, nieuwe inzichten en daarmee voor ontwikkeling en vooruitgang. Zeker in ons digitale tijdperk waarin mensen te pas en te onpas hun meningen en bevindingen ventileren, is het belangrijk de vuistregels van het discussiëren onder de knie te hebben. En er is geen betere plek om daar mee te beginnen dan in het onderwijs.

De vuistregels voor discusiëren in de klas die ik hanteer bij STOP! zijn afkomstig van Rineke Wisman (Onderwijsblad nr. 6, 26 maart 2011). Ik wil ze hier graag delen;

1. Discussiëren begint met luisteren
Zorg dat luisteren een attitude wordt. Laat leerlingen oefenen met luisteren en doorvragen: "Licht eens toe. Hoe kom je aan die gedachtegang? Wat zijn je argumenten?" En vat ook samen wat de ander zegt.

2. Reflecteer op je eigen luistervaardigheid
Luister je zelf wel voldoende of hoor je jezelf vooral praten? Breng niet aan de lopende band informatie over. Neem (de antwoorden van) leerlingen serieus!

3. Verhef luisteren tot norm
Laat het discussiëren in de klas niet bij een individuele les. Probeer draagvlak te creëren in bijv. een teamvergadering. Verhef luisteren en dialoogvoeren tot norm op school.

4. Gelijk krijgen is niet het doel
Leg aan leerlingen uit dat een discussie een uitwisseling van gedachten en meningen is, en geen strijd om het gelijk. Je mag het oneens zijn met elkaar. Het gaat erom zoveel mogelijk argumenten boven tafel te krijgen en aan elkaar te toesten. In een geslaagde discussie kom je tot nieuwe inzichten.

5. Baken het onderwerp af
Gebruik een stelling als vertrekpunt. Bijvoorbeeld: "Nederland moet een republiek worden" in plaats van over het koningshuis te discussiëren. Zo heb je de grootste kans dat leerlingen nieuwe inzichten verwerven.

6. Voorstanders links, tegenstanders rechts
Leerlingen die het 'eens' zijn met de stelling zitten links, 'oneens' rechts en twijfelaars in het midden. Zo kan iedereen goed zien vanuit welk standpunt iemand spreekt. Bovendien doet iedereen zo mee.

7. Kies geen partij (als gespreksleider)
De discussieleider is neutraal en zorgt ervoor dat de discussie zo eerlijk mogelijk verloopt. De discussieleider kan de docent zijn, maar net zo goed een leerling. Hij of zij houdt de tijd in de gaten (evenveel spreektijd voor iedereen) en bewaakt de inhoud van het debat.

8. Wijs (eventueel) een jury aan
Leerlingen houden van een competitief element; laat een jury oordelen over het team(lid) met de beste argumenten.

9. Regels blijven regels
Discussie mag geen goedkope manier zijn om ergens onderuit te komen (bijvoorbeeld te laat komen en gaan uitweiden over een brug die openstond).

10. Behoud de controle 
Op leerlingen die nodeloos willen discussiëren in de les reageer je door de discussie uit te stellen ("eerst doen we dit, dan dat...). Zo behoud je de controle over de les.

Op www.debatinstituut.nl/onderwijs vind je informatie en lesmateriaal over debattournooien binnen alle lagen van het onderwijs.

Kun jij echt van nep onderscheiden?

Beeldbewerking is van alle tijden. Denk bijvoorbeeld aan de Beeldenstorm in de 16e eeuw of het tijdperk na de Egyptische farao Achnaton. Deze laatste werd opzettelijk uit de geschiedenis gewist; zijn monumenten werden afgebroken en zijn beelden vernietigd.
Sinds de opkomst van fotografie in de 19e eeuw, worden beelden ook nog eens flink gemanipuleerd. Jozef Stalin liet bijvoorbeeld graag politieke vijanden van foto’s verwijderen, zoals deze laten zien:














Maar Stalin liet niet alleen persona non grata van officiële foto’s verwijderen, hij liet ook zijn littekens van de pokken wegwerken.

En terwijl beeldmanipulatie voor makers anno 2011 steeds eenvoudiger wordt door computerprogramma’s als Adobe Photoshop en Paint Shop Pro, wordt het steeds lastiger voor toeschouwers om echt van nep te onderscheiden.

De Universiteit van Californië doet onderzoek naar dit fenomeen, maar dan van het kaliber – laat ik het noemen - “innerlijke beeldmanipulatie”. Over echt en onecht lachen. De bijbehorende test was interessant, grappig en pittig tegelijk.
Ik ben benieuwd hoe goed jouw onderscheidingsvermogen is!

Leren in een nieuw millennium

Leren anno 2000, een futuristisch plaatje uit 1910:


En een treffende gelijkenis uit 2011. Leren anno 2015?

De grenzen van kennis en de oneindigheid van ons brein

Ten Powers of Ten
In 1977 maakten Charles en Ray Eames de indrukwekkende korte film 'Ten Powers of Ten'. De film gaat over de uitersten van onze (wetenschappelijke) kennis; van het kleinste proton in een DNA-molecuul van een zonnende man, tot ver buiten ons Melkwegstelsel. Voor mij gaat deze film ook over de grenzen van wetenschappelijke kennis. Het kleinste deeltje van de mens en het verste stukje van het universum kan worden onderzocht, maar de man in kwestie (en trouwens ook het universum) blijft voor ons na het bekijken van de film een onbekende. Wat er in het hoofd of hart van de man omgaat is een mysterie. Misschien ook voor de man zelf.

Kennis 2.0
Sinds de Oudheid is wetenschappelijke kennis de belangrijkste vorm van kennis geweest. Deze kennis staat synoniem aan feiten. Het is ware of onbetwijfelbare kennis. Onder andere door sociale media, verschuift deze vorm van kennis - die zich buiten de mensen afspeelt - naar kennis die zich in mensen zelf afspeelt. Kennis gaat daarmee meer de kant op zoals Aristoteles het bedoelde: de alledaagse ervaring is de basis van kennis. Het richt zich op ‘phronesis’: het inzicht dat zorgt voor het kiezen van de ‘goede’ handeling en het bepalen van het ‘midden’, tussen verstand en gevoel. Kennis is daarmee een constructie van de werkelijkheid van individuen of groepen.
Deze symbiose van wetenschap en filosofie draait om bewustzijn: een subjectieve reflectie van indrukken uit de buitenwereld (weten wat je ziet, hoort of voelt en daarover kunnen vertellen), en eigen mentale processen (weten wat er in je omgaat en daarover kunnen vertellen).

Educatie 2.0
Voor educatie ligt daar een belangrijke rol. Zij zou zich meer moeten richten op zelfkennis en –reflectie om bewustzijn te creëren. Uit recent onderzoek van dr. Naomi Sluizer blijkt dat de vertwijfeling onder mensen toeneemt. Een groeiende groep Nederlanders is het vertrouwen in de werkelijkheid kwijt. In haar proefschrift ‘We geloven er niets meer van. Hoe de werkelijkheid haar krediet verspeelde’, komt een triest beeld naar voren; mensen vertrouwen niet alleen politici, de media en de wetenschap niet, maar ook zichzelf niet.

Ons brein, onze werkelijkheden en ervaringen zijn oneindig. Zoveel meer oneindig dan wat 'Ten Powers of Ten' ons laat zien. Maar het blijft een boeiende film:

Als je dti kunt lenze ben je geen aetflabnae, laat satan deciystcslh.

Het sijhcnt neit zeeovl uit te meakn in wleke vrolgode de letrtes van een worod satan. Als de eestre en de ltatsae letetr op de jsitue paatls satan kun je de mesete wreoodn zednor peobmerln leezn. Dit kmot ddaorot je hrneesen geen aarpte ltretes leezn, maar hlee woredon.

Pobreer het zlef maar enes: http://www.minkukel.com/nl/woorden/mixer01.php

Achterwerk in de Boekenkast; Schatten van de Bibliotheek

Bibliotheek Zeist bestaat dit jaar honderd jaar. Om dat te vieren organiseert de bibliotheek allerlei activiteiten voor verschillende doelgroepen.

Als projectleider van het deelproject "Schatten van Bibliotheek Zeist", bedacht JONGLEERT "Achterwerk in de Boekenkast"; een inspirerend filmpje waarin Zeistenaren - jong en oud - hun bibliotheekschatten laten zien, voordragen, of wat zij maar bedenken tijdens de opnames op zaterdag 7 mei om anderen te inspireren. Deze dag is tevens de aftrap van de prijsvraag "Wat is jouw bibliotheekschat?" die tot 1 oktober 2011 duurt. Het meest originele en inspirerende antwoord wordt beloond met een iPad.

"Achterwerk in de Boekenkast" wordt vanaf 15 juni vertoond in de bibliotheek en uitgezonden op de lokale televisie. Het is dan uiteraard ook hier te zien.

Voorkant flyer
Achterkant flyer


Weg met de traditionele zoekmachine!

Stumble Upon is een sociaal netwerk waar je je door gelijkgestemden/vakgenoten kan laten inspireren. Door te stumblen kom je 'toevallig' op websites waarvan andere stumblers vinden dat ze voor jou de moeite waard zijn omdat ze aansluiten bij jouw interesses. Hierdoor ontdek je geen websites waar je direct naar op zoek was, maar kom je juist interessante dingen tegen die je via een traditionele zoekmachine niet had gevonden.

Ik kwam zojuist deze link tegen waar ik vrolijk van werd. En de volgende inspireerde mij:

Drie kleuters, twee geweren en één oehoe

Wij hebben thuis geen televisie-aansluiting met als gevolg dat mijn zoons (bijna 3 en bijna 5) nog niet in aanraking zijn geweest met begrippen als 'geweren'. Ze kijken wel dvd's en ook via internet is alles wat enigszins de moeite waard is te volgen. Dat laatste doen we dan ook af en toe via Youtube of Uitzending Gemist. En via www.beleefdelente.nl waar je dankzij de Vogelbescherming in allerlei vogelnesten kan gluren. De oehoe is favoriet, vooral omdat vorige week uit het eerste ei een kuiken is gekropen en we sindsdien elke beweging van 'Oetje' kunnen volgen. Van zijn braakballetjes tot aan zijn strontjes...
Natuurlijk kijken vriendjes en vriendinnetjes wel televisie. Afgelopen week was ik dan ook getuige van een ware - wat ik maar even noem - 'beeldvormingbotsing';

Vriendje van zoonlief ziet de krant liggen met op de voorpagina deze foto:


"Wow, kijk!", zegt hij. "Geweren!"
Zoonlief en zijn kleine broertje komen meteen in opstand. "Nee joh", zeggen ze bijna tegelijk en enigszins verontwaardigd, "dat is een oehoe" doelend op de gemaskerde man linksonder in beeld...

En verdomd, als je heel goed kijkt, zouden ze nog eens gelijk kunnen hebben ook!

Digitale prentenboeken maken met Storybird

Storybird is een (gratis) website waar je met kunstwerken zelf een verhaal kan maken. Zeer geschikt voor het onderwijs en bibliotheken. En natuurlijk voor kunstenaars.
Storybird is interessant voor allerlei doelgroepen (afhankelijk van je eigen creativiteit uiteraard). Storybird denkt zelf dat vooral 3-13 jarigen plezier zullen beleven aan het maken van verhalen. Hier een zojuist door mij geproduceerd voorbeeld voor kinderen van 4-6 jaar, waar ik overigens veel plezier aan beleefde ;-)

iPad 2 gratis voor gedetineerden!

Over de hele wereld lijkt de iPad 2 uitverkocht te zijn, maar in Nederland is er nog een kans om hem te bemachtigen; steel, overtreed de wet, doe in ieder geval iets waardoor je minimaal een week in de gevangenis belandt. En zorg dat je in Haarlem of Overveen (Drenthe) bent, want daar krijgen gedetineerden hem gratis, in het re-integratietraject. Leuke 1 aprilgrap?

En nòg een Gouwe Ouwe

De meesten kennen het filmpje van mediawijze oma Mimi inmiddels wel, maar hij blijft inspirerend!

Even alleen met mijn nieuwe Mac en iPad 2...

Sinds twee weken ben ik in het bezit van een MacBook Pro; de nieuwste laptop van Apple. Na Microsoft, was het nu tijd voor Apple. Een spannend moment, maar meteen bij het opstarten van de laptop wist ik dat het een goede keus was. Ik ben behoorlijk onder de indruk van het zogenaamde 'intuïtief computeren'. Heerlijk, even alleen met mijn MacBook. En vanaf aanstaande vrijdag hopelijk ook met mijn nieuwe iPad. Want vanaf 17.00u is ie in Nederland te koop; iPad 2. Ik kan haast niet wachten. Het is eigenlijk te zot voor woorden: ik droom er zelfs over...

De iPad spreekt zeer uiteenlopende doelgroepen aan; kinderen, jongeren, en vanwege het gebruiksgemak is de iPad ook uitermate geschikt voor senioren. En hij lijkt me ook zeker interessant voor andere groepen waarbij het digibeet-gehalte hoog is (eerste en tweede generatie allochtonen, lageropgeleiden, laaggeletterden). Daar lees je helaas nog bijzonder weinig over.
Ik kijk er in ieder geval erg naar uit om - samen met mijn nieuwe iPad - presentaties te geven, onder andere over de iPad aan die doelgroepen. De voorbereidingen ervan zijn al gestart.

En voor wie nog niet overtuigd is van het nut van de iPad voor senioren, komt hier meneer Strubbe:


Vrolijke filmpjes uit de oude doos: "Palings" en meer "Achterwerk in de kast"

Als je dertig plus bent, ken je ze hoogstwaarschijnlijk: Melle van 6 die zijn favoriete dier laat zien in "Achterwerk in de Kast". Of de compilatie met o.a. Irene en Diana die op school worden gepest omdat ze dik zouden zijn (maar er samen niet onder lijken te lijden). En als toetje Carla van Putten.

Geniet en word vrolijk op deze eerste lentedag van "Palings", een compilatie van "Achterwerk in de Kast" en Carla van Putten:

Palings:



Compilatie "Achterwerk in de Kast":



Carla van Putten:

Bizarre computerstoringen en -fouten; wie weet er een?

De Friese bibliotheken hebben vorige week duizenden boeken uitgeleend en ingenomen zonder dat dat in het digitale uitleensysteem is vastgelegd. De server waarop alle bibliotheken zijn aangesloten, werd getroffen door een storing. Tja, als het dan mis gaat met digitale netwerken, gaat het ook goed mis.

Dat doet me denken aan een bericht dat jaren geleden voor heel wat opschudding zorgde in Frankrijk; 
"Ten gevolge van een computerfout hebben 41.000 Parijzenaars een aanklacht wegens moord, afpersing of prostitutie ontvangen, in plaats van een bekeuring voor een verkeersovertreding. Er zijn 41.000 verontschuldigingen verstuurd" (Le Monde, 6 september 1989).

In 1997 was ik betrokken bij een film van Jacco Groen "Toen Tom hoorde dat hij dood was" die ook gaat over de gevolgen van één computerfout. Hier een fragment:




Zo zijn er vast nog wel wat bizarre of (achteraf bezien) leuke computerfouten te melden. Heb jij er nog een?

Downistie of Boerenzwaluw zoekt vrouw?

De Publieke Omroep moet voor 2015 meer vrouwen en allochtonen in beeld brengen anders krijgt zij een boete opgelegd. De VARA is maar alvast begonnen met een andere groep zogenaamde minderheden; mensen met het Downsyndroom. Vanaf 11 maart zendt DWDD elke werkdag een drie minuten durende soap uit genaamd 'Downistie'. Het is geen gewone soap, maar een waarin alle acteurs het Downsyndroom hebben. Leuk of smakeloos? Ik zou zeggen dat laatste; door een groep acteurs neer te zetten met een gemeenschappelijke handicap kweek je volgens mij geen begrip voor die handicap, iets waar de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind juist op hoopt. Volgens mij bewerkstellig je het tegenovergestelde; je stigmatiseert. Het wordt een soort aapjes kijken à la de Tokkies. DWDD denkt slechts aan de kijkcijfers, niet aan het gehandicapte kind. Bekijk hier het debat over 'Downistie' bij Pauw en Witteman.

Over aapjes kijken gesproken; geef maar mij de 24 uurs soap van de vogels op hun nesten die de Vogelbescherming sinds vorige week met haar webcams volgt. Iedere avond na het eten kijken zoonslief en ik vol spanning naar de gebeurtenissen rondom het liefdesleven van de oehoe, de steenuil, de ijsvogel, de boerenzwaluw, de purperreiger, de ooievaar, de boomklever en de slechtvalk. Hebben ze al een partner gevonden, ligt er al een ei in het nest en - hopelijk binnenkort-; is er al iemand uit dat ei gekropen? Geen tv-programma kan er tegenop. 's Ochtends hebben de jongens het er al over. En dan heb ik ze nog niet eens verteld dat we vanaf morgen in het kraambed van de vos kunnen gaan gluren dankzij Staatsbosbeheer...

Bibliotheken, kom uit die boekenkast!

Trouw bericht vandaag over het project "digitaal rechercheren" waarbij Gelderse scholieren les krijgen om veilig te leren internetten. Het project valt onder het project "Internetgevaren" waarbij de politie, Stichting Mijn Kind Online en Bureau Halt betrokken zijn. Ondanks het feit dat dit project in mijn ogen een nogal negatieve naam heeft gekregen, krijgt het volop aandacht. Van de pers maar ook van Kroonprins Willem Alexander die de school bezocht.

Een paar pagina's verderop in de krant lees ik over de forse bezuinigingen bij de Nederlandse bibliotheken. Bibliotheken zijn daarom gedwongen hun rol te herzien en Bibliotheek Vlissingen gaat voorop; zij sluit een aantal vestigingen en gaat juist haar lezers opzoeken door middel van collecties en lezingen op maat aan te bieden. Ik heb me jaren geleden al verbaasd over het feit dat bibliotheken niet naar hun lezers toe gaan ("klanten" is een beetje een 'vies' woord in bibliotheekland, maar dekt volgens mij wel meer de lading). Ze blijven hopen dat lezers naar hen toekomen; een vorm van eenrichtingsverkeer waarmee je zeker in dit digitale tijdperk niet meer wegkomt.

Het artikel gaat verder over die rol van de bibliotheek; "informatievoorziener, leesbevorderaar, ontmoetingsplek, digitale gids, de bieb als centraal punt in de stad, of juist als naar buiten tredend instituut" met als eindconclusie; "over de rol van de bibliotheek valt eindeloos te discussiëren".
"Dat doen we dan ook", zegt Francien van Bohemen, woordvoerder van de Vereniging Openbare Bibliotheken. En daarmee slaat ze de spijker op de kop.

Dat is nou precies de reden waarom in het eerste artikel over het project "Internetgevaren" niet de bibliotheek, maar andere organisaties genoemd worden als aanjagers van een dergelijk project. Een gemiste kans. Ik moet denken aan de bijeenkomst "Mediawijsheid en de toekomst", georganiseerd door de VOB op 30 september 2009 in Madurodam. Norma Verheijen hamerde er toen op; bibliotheken, ga nu niet massaal mediacoaches opleiden want tegen de tijd dat die klaar zijn is de strijd om wie de titel "Huis van de Mediawijsheid" krijgt al gewonnen. Heeft ze gelijk gekregen?

Ik zou nogmaals willen zeggen: bibliotheken discussieer niet langer, maar DOE! Treedt naar buiten, benoem (een) geschikte medewerker(s) en ga aan de slag! Neem risico's. Misschien faal je een keer maar dat is niet erg, getuige het volgende filmpje:

You are not a Gadget

Terwijl internet in de Arabische wereld een dominorevolutie op gang heeft gebracht, waarschuwt Jaron Lanier ons in het Westen voor de ondergang van onze democratie. Juist vanwege dit internet. Hij stelt dat de technologische revolutie de macht over mensen heeft overgenomen en van hen eenheidsworsten maakt. Gelukkig geeft hij ook tips om het tij te keren.

Sporten maakt mediawijs



Boeken zijn er vol mee geschreven; de beeldvorming van vrouwen in de media. Zelf heb ik er tijdens mijn studie Cultuureducatie menig artikel aan gewijd. Inmiddels bestaan er ook verschillende educatieve programma's, bijvoorbeeld die door Art. 1 verzameld. Die programma's moeten jongeren doordringen van het vertekende beeld dat media vaak van vrouwen geven.
Dat sporten daar ook een bijdrage aan kan leveren, was tot voor kort nieuw voor me.

Creatief met Wordle

Worlde is een interessante tool waarmee je (zonder registratie!) eenvoudig een woordenwolk of 'tagcloud' kan maken. Je kunt je tekst visualiseren door zelf tekst, lettertype, kleur en richting te bepalen. Zo presenteer je op een originele wijze veelgebruikte begrippen. Bijvoorbeeld tijdens een workshop, les of meeting (vooraf, aan het begin of aan het eind). Een presentatie of notulen gemaakt? Kijk dan eens wat het meest gebruikte woord was. Legio mogelijkheden zou ik zeggen. Ideeën zijn welkom!

Hier drie voorbeelden van de tekst van mijn blog:





















 

Drie tips voor een succesvolle projectstart

Regelmatig krijg ik de vraag hoe je een inspirerend educatief project maakt. Om te beginnen; neem de oriëntatiefase serieus en verdiep je in je doelgroep. Dit is de fase waarin je de meest inspirerende ideeën krijgt en waar je het hele project van zult profiteren.

Mijn haat-liefde verhouding

Eindelijk is het zover; JONGLEERT is een feit! En nu ook een mening. Want sinds deze week is mijn zakelijke blog in de lucht. En daarmee kom ik meteen op een gevoelig punt dat ik wil delen; mijn haat-liefde verhouding met sociale netwerken.

Oog in oog met Rembrandt

Spectaculair vind ik het; Street View voor musea. Vanuit je luie stoel door 17 wereldberoemde musea wandelen. Vanaf vandaag kan dat met Google's nieuwste project Google Art.

Mediawijsheidproject STOP!

Afgelopen vrijdag 21 januari evalueerde JONGLEERT, Extra Strong Productions, COS en deelnemende ROC-docenten het lesprogramma STOP! voor het MBO. De evaluatie met de mediacoaches van de bibliotheken had al eerder plaatsgevonden.

Blauwe Maandag: ga lezen!

Vandaag is het Blue Monday. Volgens de Britse psycholoog Cliff Arnall de meest deprimerende dag van het jaar. De derde maandag van januari zou de dag zijn waarop de meeste mensen zich neerslachtig, weemoedig of treurig voelen. Onlangs kwam ook de oplossing daarvoor uit Britse hoek: lezen is het beste middel tegen stress!

Inspirerende verhalen, wie zit er op te wachten?

Sinds januari is de website one11.nl in de lucht; een journalistiek nieuwjaarscadeau voor Nederland. Op de site staan verhalen van mensen uit de hele wereld die werken aan oplossingen van problemen in eigen land, regio, stad of dorp. Mensen die door de reguliere media niet interessant genoeg gevonden worden, want goed nieuws is geen nieuws.

Cultuureducatie en maatschappelijke vooruitgang

Hij krijgt spectaculaire dingen voor elkaar. Antanas Mockus; leraar, filosoof en inmiddels ex-burgemeester van Bogota (Colombia). Bij zijn aantreden in 1995 was Bogota de gevaarlijkste stad ter wereld. Het Zuid-Amerikaanse land werd geteisterd door zo'n beetje alle ellende die wij ons in het Westen kunnen voorstellen: een terreurbeweging, drugshandel, armoede, geweld en corruptie.